Inloophuis Medemblik

West Friesland en Hollands Kroon

 (foto: envato elements tvdwal)

 

Patiënten krijgen alle aandacht van de artsen en hun omgeving.
Maar hoe is het gesteld met de mantelzorger?

Helaas is het vaak niet bekend dat daar ook meer voor mogelijk is. En dat  het ook belangrijk is, om het vol te houden! Op deze pagina geven we aandacht aan de mogelijkheden  Voor extra informatie kan je de gemeente bellen of een afspraak maken met het wijk-buurt team.

Wat is een mantelzorger?

Mantelzorg is onbetaalde en vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. Dit kan verzorging zijn of hulp bij dagelijkse activiteiten. Verzorg je dus regelmatig een familielid, vriend of buurman met een ziekte of beperking? En kan die persoon kan daardoor (in sommige gevallen) thuis blijven wonen? Dan geeft u mantelzorg. Mantelzorg is meer dan alleen de alledaagse zorg voor elkaar. U bent mantelzorger als u iemand lange tijd – onbetaald veel zorg geeft. Deze zorg is meer dan u normaal gesproken van elkaar kunt verwachten. Dankzij uw zorg is minder of geen thuiszorg nodig.

Mantelzorger is meestal geen eigen keuze. 

Als bijvoorbeeld uw kind, partner of ouder ziek wordt, is het vaak logisch om de zorg te geven. Maar mantelzorg is niet verplicht

Steun voor de mantelzorger. Respijtzorg!

Mantelzorgers moeten de kans krijgen om op adem te komen. Een zorgverzekeraar of de gemeente kan dan vervangende zorg regelen. Dit heet: respijtzorg. De mantelzorger kan dan even op vakantie of een middag iets voor zichzelf doen. Mantelzorgen hou je langer vol als je er soms even tussenuit kan. Dankzij de mogelijkheid van een vervanger, krijgt een overbelaste mantelzorger de kans om op adem komen omdat iemand anders de zorgtaken tijdelijk overneemt. Dat kan variëren van tijdelijk logeren buitenshuis tot extra ondersteuning in de thuissituatie en alle varianten daar tussenin, als het maar een adempauze geeft aan de mantelzorger. Maar er zijn ook andere manieren, namelijk met beroepskrachten en vrijwilligers. Zo’n tijdelijke overname van zorg met als doel om u een adempauze te geven noemen we ‘respijtzorg’. Hoe u tijdelijke opvang regelt, is afhankelijk van de zorgwet waaronder degene voor wie u zorgt, valt.

Het kan ook gaan om opvang buitenshuis, zoals dagopvang, of een verblijf in een logeerhuis of zorghotel. Ook kan er iemand bij de zorgvrager thuiskomen, als deze graag in zijn vertrouwde omgeving blijft. De respijtzorg kan uitgevoerd worden door een beroepskracht of vrijwilliger. Het kan incidenteel zijn, bijvoorbeeld tijdens een vakantie, of structureel, bijvoorbeeld een dagdeel per week of een weekend per maand. Het kan ook gaan om een gezamenlijke vakantie van de mantelzorger en de zorgvrager waarbij de zorg wordt overgenomen door een zorgprofessional.

Wie draagt de kosten?

De invulling van (vergoedingen voor) respijtzorg kan verschillen per gemeente. Respijtzorg kan gratis zijn, bijvoorbeeld wanneer er vrijwilligers ingezet worden. Als er wel kosten aan verbonden zijn kun je die mogelijk vergoed krijgen vanuit:

  • De Wet Maatschappelijke ondersteuning: WMO Dit is mogelijk wanneer de zorgvrager zelf ondersteuning krijgt vanuit de WMO. In dat geval kun je respijtzorg aanvragen bij de gemeente. Hiervoor geldt een eigen bijdrage van maximaal €19,00  per 4 weken.
  • De Wet Langdurige Zorg: als de zorgvrager zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) krijgt via een persoonsgebonden budget (PGB), kan vanuit datzelfde budget. Het zorgkantoor moet voor de aangevraagde pgb-logeeropvang de zorgbeschrijving en het zorgcontract goedkeuren. zie ook Per saldo:  https://www.pgb.nl
  • De zorgverzekeraar van u of de hulpvrager: sommige zorgverzekeraars vergoeden vervangende zorg of een mantelzorgarrangement geheel of gedeeltelijk vanuit de aanvullende verzekering. Neem contact op met uw zorgverzekeraar voor de vergoedingen waar u recht op heeft.

Welke soorten van respijtzorg zijn er?

  1. Mantelzorg vanuit de Wet langdurige zorg:
  2. Mantelzorgvervanging bij ziekte valt bij de meeste verzekeraars onder een aanvullende polis. Een overzicht van de verzekeringen en de vergoedingen voor respijtzorg vindt u op de website van MantelzorgNL. MantelzorgNL heeft de Consumentenbond laten onderzoeken welke vergoedingen de verzekeraars bieden. Bekijk het vergoedingenoverzicht. Als u zorg inkoopt met uw persoonsgebonden budget (pgb) kan vanuit dit budget ook respijtzorg ingekocht worden voor maximaal 2 dagen per week. Het zorgkantoor keurt de aangevraagde respijtzorg goed.
  3. Gemeenten ondersteunen mantelzorgers bijvoorbeeld met (tijdelijke) overname van de zorg door een vrijwilliger of beroepskracht.

Mantelzorg vanuit de Wmo:

Als je taken als mantelzorger vooral bestaan uit hulp in huis en begeleiding, met andere woorden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), vraagt u bij de gemeente respijtzorg aan. De gemeente beoordeelt uw aanvraag. De Patiënt betaalt een eigen bijdrage die afhankelijk is van het inkomen en vermogen.

Inzet vrijwilligers:

Een andere mogelijkheid biedt de organisatie Handen-in-Huis. Deze vrijwilligersorganisatie richt zich op 24-uurs vervanging van de vaste mantelzorger. De periode van vervanging is minimaal 3 dagen (2 nachten). Voor een aanvraag bij Handen-in-huis hoeft u geen zorgindicatie te hebben. De organisatie bepaalt zelf of uw aanvraag te honoreren is vanuit het bestand van 170 vrijwilligers, of niet. De meeste aanvullende verzekeringen vergoeden deze respijtzorg: www.handeninhuis.nl of 030 – 659 09 70. Contact opnemen met vrijwilligersorganisaties in uw gemeente is ook aan te raden.

Logeeradressen en zorghotels:
Heeft de zorgvrager een indicatie, dan is een tijdelijk verblijf in een verzorgings- verpleeg- of logeerhuis een goede optie. Er zijn b.v.zorgboerderijen, logeerhuizen of vrijwilligerszorg

Het keukentafelgesprek?

Een keukentafelgesprek is een gesprek waarbij iemand van de gemeente – of iemand van een wijk of buurtteamteam – gaat bepalen of er hulp nodig hebt uit de Wet maatschappelijke ondersteuning. En of hier ook recht op is. Zij bepalen dus of u die hulp ook gaat krijgen. Tijdens dit gesprek vertelt je ook hoe je leven eruit ziet als mantelzorger en wat je  graag wilt bereiken met de hulpvraag. Ook andere mantelzorgers ( (bijvoorbeeld kind, partner) mag bij het gesprek aanwezig zijn en kan zijn/ haar behoeftes aangeven. Het gesprek vindt plaats bij je thuis of op een andere locatie.

Voorbereiding op keukentafelgesprek

Een keukentafelgesprek kan uiteindelijk leiden tot een prettige oplossing voor de zowel patiënt als de mantelzorger. Daarom is het belangrijk dat je tijdens het gesprek open en eerlijk bent over de mogelijkheden en beperkingen van de persoonlijke situatie. Bepaal voor jezelf waar u het gesprek zou willen voeren (dit hoeft niet per se thuis). Soms komt het niet tot een daadwerkelijk keukentafelgesprek, omdat de oplossing relatief makkelijk in te zetten is of als het gaat om kleine veranderingen. In dat geval neemt iemand telefonisch of schriftelijk contact met u op. In dit artikel gaan we er natuurlijk wel even vanuit dat er een keukentafelgesprek komt. Hoe bereidt u zich hierop voor, en wat kan uw mantelzorger doen om zich voor te breiden?

Voorbereiding voor jezelf

Je bevindt je misschien in een wat lastig parket. En er is hulp nodig van een mantelzorger die ook niet volledig in staat om die ondersteuning te bieden. Wellicht zijn er ook hulpmiddelen nodig, om bijvoorbeeld de dagelijkse handelingen in huis makkelijker te maken. De hulp waarover we het hebben, moet geregeld worden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning. WMO Dat betekent dat u hierover in gesprek gaat met de gemeente. Als voorbereiding moet u daarvoor wat informatie en vragen op een rij zetten. Voorbeelden:

  • Hoe ziet de huidige situatie er nu uit?
  • Waar is hulp bij nodig in het dagelijkse leven?
  • Welke hulp is er al, of is mogelijk nog krijgen uit mijn sociale netwerk?
  • Is de hulp die er nu is goed voor de lange termijn of is dit slechts tijdelijk?
  • Kan de situatie verbeteren/verslechteren, en wat betekent dat dan precies?
  • Zijn er mogelijke oplossingen di ingezet kunnen worden of hulpmiddelen waarvan ik al weet dat ze nodig heb?
  • Heb ik vragen over hulp die vanuit de gemeente kan worden geboden?

Naarmate het gesprek vordert, zal je wellicht ook nog vragen of knelpunten bedenken. Probeer deze direct ter sprake te brengen, vraag desnoods de persoon die u meeneemt om u te helpen bij het stellen van uw vragen. Nog beter schrijf ze van te voren op!

Keuzevrijheid op het gebied van PGB

Uit het keukentafelgesprek kan naar voren komen dat er behoefte is aan maatwerkvoorzieningen. De patiënt heeft hierbij het recht om te motiveren waarom deze voor een persoonsgebonden budget zou willen kiezen. Sommige gemeenten proberen het pgb af te raden of te sturen richting zorg in natura, maar vergeet niet dat de patiënt er recht op heeft om dit te laten onderzoeken. Weet je van tevoren al, dat je een pgb wil aanvragen, zorg er dan voor dat je een heldere motivatie en eventueel aanvullende informatie beschikbaar hebt (welke hulp zou u inkopen, hoeveel kost dit, etc.)

Onafhankelijk cliëntondersteuner vragen, een goede zaak!

Als zorgvrager heeft u het recht om u te laten bijstaan door een onafhankelijk cliëntondersteuner. Hier zijn verder geen kosten aan verbonden. Deze ondersteuner biedt informatie en advies, maar kan bijvoorbeeld ook helpen bij het voorbereiden op het gesprek. Als je dat wenst, kan de cliëntondersteuner ook bij het gesprek aanwezig zijn. Voor veel mensen is het fijn om gebruik te maken van deze mogelijkheid, omdat de cliëntondersteuner over het algemeen goed op de hoogte is van de mogelijkheden en met ideeën kan komen die u misschien zelf over het hoofd had gezien.

Hoe kan de mantelzorger zich voorbereiden?

Ook voor de mantelzorger is het keukentafelgesprek erg belangrijk. Tijdens het gesprek krijgt de mantelzorger namelijk de kans om aan te geven waar voor hem/haar de knelpunten zitten. Lukt het b.v. niet om iedere dag te komen, maar bijvoorbeeld wel om de dag? Is er een traplift nodig, omdat het voor de mantelzorger zwaar is om u te helpen bij het traplopen? Wil de mantelzorger op vakantie, of wat vaker tijd doorbrengen met het gezin? Wil de mantelzorger meer kennis hebben van bepaalde zorgtaken, zodat ze makkelijker kunnen worden uitgevoerd? Dit zijn voorbeelden van onderwerpen die ter sprake kunnen komen tijdens het keukentafelgesprek. Daarom is het ook voor deze persoon verstandig om van tevoren alle vragen en zorgen die men heeft, op te schrijven.

Tip: bespreek ook de toekomst

Concentreer u tijdens het keukentafelgesprek niet alleen op de huidige situatie, maar vraag de medewerker van de gemeente ook naar wat er gebeurt als de situatie verandert. Wat als er in de toekomst toch nog méér zorg nodig is, of wat als de oplossingen niet geheel het juiste resultaat leveren? Spreek af welke contact- en/of controlemomenten er in de toekomst plaatsvinden, om de situatie voor iedereen optimaal te houden. Wilt u meer lezen over het keukentafelgesprek? Bekijk dan ook eens de website van Mezzo, een vereniging die de belangen behartigt van mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Op de website wordt uitvoerig gesproken over de rol van mantelzorgers in het keukentafelgesprek.

Wat wil je, en wat is belangrijk?

Wat zou u graag zien na afloop van het keukentafelgesprek? Gebruik deze lijst om te bepalen wat voor u belangrijk is. Als u van te voren over al deze punten heeft nagedacht en eventueel uw antwoorden heeft genoteerd, dan kunt u bewuste antwoorden geven. U heeft hier al over na kunnen denken en hoeft dus niet op stel en sprong een beslissing te nemen.

Onderwerpen die aan bod komen.

Tijdens het keukentafelgesprek zal de nadruk liggen op twee punten.

  1. De gezondheid van de patient: Wat kan deze nog zelf?  En wat niet meer? Welke ziekten of beperkingen zijn er? Hoe zal het verloop van de ziekte zijn? Is er een prognose van een arts? Het is verstandig om deze punten op papier te zetten, en zo nodig medische documenten klaar te leggen. Zo kunt je niets vergeten.
  2. De sociale omgeving: zijn er mensen in de omgeving die kunnen helpen? Denk bijvoorbeeld aan kinderen die de patiënt kunnen verzorgen, maar ook aan een buurvrouw die kan helpen met de boodschappen. Denk van tevoren na of er mensen zijn in uw omgeving die je kunnen ondersteunen. Het is ook verstandig om alvast vooraf met hen te overleggen of zij bereid zijn om je te willen helpen zolang je hulp nodig hebt. Heb ook oog voor eventuele overbelasting van andere mantelzorgers die ondersteunen. Mantelzorgers kunnen ook tijdens het gesprek aankaarten wat zij nodig hebben. De gemeente kan mantelzorgers nergens toe verplichten en mag ook geen druk op hen leggen.

Wat is de reden van je hulpvraag?

Waarom vraagt u ondersteuning aan uit de WMO? Een reden kan bijvoorbeeld zijn omdat de patiënt langer zelfstandig wilt blijven wonen. Je kunt aangeven dat je verwacht langer zelfstandig te kunnen blijven wonen indien je ondersteuning krijgt die je nodig heeft. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan: ondersteuning bij het opbouwen van contacten, ondersteuning bij het doen van de thuisadministratie, ondersteuning bij de dagbesteding, ondersteuning bij de zorg door jezelf of familie

Je bent de mantelzorger voor een patiënt, waar heeft deze behoefte aan?

  • Verzorging?
    Denk hierbij bijvoorbeeld aan hulp bij het wassen en douchen, aankleden en naar het toilet gaan en hulp nodig bij het toedienen van medicijnen? Deze zorg biedt een verpleegkundige of verzorgende en wordt per 1 januari 2015 vergoed uit het basispakket van uw  zorgverzekering.  Wilt deze liever verzorgd worden door een mantelzorger? Zo ja, door wie? Staat diegene hier ook open voor?
  • Hulp in de huishouding
    kan de patiënt zelf niet meer uw bed verschonen en boodschappen doen, maar kookt u nog wel iedere avond zelf? Dan is het belangrijk om dit aan te geven tijdens het gesprek. Wat voor hulp wilt u het liefst? Kent u iemand die u kunt vragen boodschappen voor u te doen? U zou iemand kunnen vragen om boodschappen voor u te doen als u dit uit uw PGB kan betalen. Dit kan belangrijk zijn bij de keuze of u een huishoudelijke hulp van de gemeente wil of liever zelf een huishoudelijke hulp regelt en betaalt met een persoonsgebonden budget.
  • Sociale contacten
    Zijn er in uw omgeving weinig mensen met wie u een praatje kan maken of vindt je het contact met mensen om u heen niet voldoende zinvol? Geef dit dan aan tijdens het gesprek.
  • Ziektes en beperkingen
    Is er een ziekte of een beperking? Wat is het verloop van deze ziekte? Verwacht uw arts dat de situatie stabiel zal blijven of dat uw gezondheid snel achteruit zal gaan? Wat zal de invloed zijn op uw leven en dat van de naaste omgeving, bijvoorbeeld in het komende jaar?
  • Welke vorm van hulp
    Zou u van de gemeente het liefst hulp in natura ontvangen of zelf hulp willen inkopen? Bij hulp in natura (ZIN) regelt de gemeente dat de hulpverlener (bijvoorbeeld een huishoudelijke hulp bij u langs komt. Bij een persoonsgebonden budget (pgb) krijgt u een budget waarmee u zelf hulp kan inkopen. Hierbij moet u wel rekening houden met de administratie die u moet gaan bijhouden.
  • Wat valt onder uw zorgpolis?
    Ga na welke vormen van zorg u heeft of nodig heeft en of dit onder uw zorgpolis (basispakket en aanvullende verzekering valt). U kunt ook uw zorgverzekeraar bellen. De zorg aan uw lichaam van een verpleegkundige of verzorgende valt onder het basispakket van uw zorgpolis en het eigen risico is niet van toepassing. https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/v/verpleging-in-de-wijk-zvw
  • Wat kunt u zelf opbrengen?
    Vanaf 1 januari 2019 zijn de hoogte van het inkomen en de hoeveelheid spaargeld voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) niet meer van belang. Ondersteuning vanuit de Wmo kost dan voor iedereen € 19.00 per vier weken.
    Lees hier vaste eigen bijdrage voor WMO

Het gesprek bijna is afgelopen, wat nu?

Het gesprek is bijna afgelopen. Eventuele onduidelijkheden heb je per mail of telefonisch aangekaart en zijn opgelost. Indien wenselijk, kan je vragen of een bepaalde periode (bijvoorbeeld een half jaar) weer een gesprek kan worden ingepland als de prognose daar aanleiding toe geeft.

Na het gesprek, vastleggen van de afspraken

De gemeente is verplicht een verslag van het gesprek te maken en dit aan jou of een vertegenwoordiger van je te sturen. Het gespreksverslag bestaat uit de afspraken die tijdens het gesprek gemaakt zijn.

  • Is het verslag begrijpelijk? Vraag om uitleg als je iets niet begrijpt.
  • Zijn de afspraken duidelijk en is helder wie wat gaat doen en op welke termijn?
  • Is het voor je duidelijk wat te doen als u het niet met het verslag eens bent?

Niet eens met het besluit?

Als je het niet eens bent met de uitkomst van het keukentafelgesprek, Dan kun je binnen zes weken bezwaar maken bij de gemeente. Kijk op de site van uw gemeente hoe de bezwaarprocedure in zijn werk gaat. Of kijk op https://www.bezwaardesk.nl/bezwaar-gemeente/wmo

Aanvragen van een maatwerkvoorziening

In het gesprek kan de gemeente aangeven dat je mogelijk in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening. Ga na of dit ook in het verslag van het gesprek staat. Je kunt daarna een maatwerkvoorziening aanvragen met een apart formulier van de gemeente. Als u een negatieve beslissing op uw aanvraag voor een maatwerkvoorziening van de gemeente ontvangt, kunt je een bezwaarschrift indienen. In de beschikking van de gemeente staat hoe je dit kunt doen, maar u kunt natuurlijk altijd uw gemeente vragen hoe u een bezwaarschrift kunt indienen. Of kijk op https://www.bezwaardesk.nl/bezwaar-gemeente/wmo 

Apps en handige websites:

Apps en handige websites voor mantelzorgers:

Huppla (Huppla.nl) – Huppla maakt inzichtelijk wat vrienden en kennissen voor hulp kunnen bieden. Op Huppla kunt u een account aanmaken en eenvoudig vrienden en bekenden uitnodigen. Huppla vraagt hen wat ze willen doen en u krijgt dat in een helder overzicht wat hulp inschakelen een stuk makkelijker maakt. Huppla is een initiatief van WeHelpen.

Fello (Fello.com) – Fello is een familieplanner voor zorg. Het is een gedeelde agenda, die het makkelijker maakt om samen voor een familielid te zorgen. Met deze agenda bent u op de hoogte van wie wat doet en wanneer. Ook ziet u wat nog ingevuld moet worden in de agenda. U kunt ook met elkaar chatten, bijvoorbeeld over details van een afspraak of uitslagen van een onderzoek. Bij een nieuwe afspraak of een nieuw chatbericht krijgt iedereen een seintje.

Nettie (Nettie.nu) – app om onderling zaken te regelen. Dit kan zorg zijn, maar ook bijvoorbeeld het jaarlijkse familieweekend. U maakt een groep aan met een thema (net als WhatsApp) en nodigt de anderen uit. U maakt een regel aan in de agenda en klikt ‘regel ik’, ‘moet iemand regelen’ of ‘hoeft niemand te regelen’, omdat er bijvoorbeeld alleen iets besproken hoeft te worden. Zo stemt u onderling de actiepunten af.

PlenoFamilie – PlenoFamilie is een gedeeld plannerprogramma voor drukke gezinnen. Het heeft een gedeelde agenda en takenlijst waardoor u taken aan een of meerdere mensen kunt toewijzen. Ook heeft het een handig notificatiesysteem voor de taken en activiteiten van uzelf en andere gezinsleden. Het werkt zowel online als offline en u kunt de taken van anderen verbergen.
U kunt de app alleen gratis downloaden via de Google Play Store (voor Android-apparaten).

ShareCare (Zorgsite.nl) – met de website of app kunt u gratis een zorggroep aanmaken. Vervolgens kunt u samen plannen en communiceren. Ook kunt u een groep maken, veilig chatten en een agenda delen. ShareCare Premium (betaald) biedt meer mogelijkheden voor een grotere groep of intensieve zorg.

Carenzorgt (Carenzorgt.nl) – via de website carenzorgt.nl kan er een zorgagenda worden geopend. U nodigt anderen uit voor uw zorgpagina om samen in één vertrouwde omgeving informatie te delen. U gebruikt de kalender om samen de zorg te organiseren of te zien wie er langs komt. U kunt berichten schrijven om te laten weten hoe het gaat en notities bijhouden om belangrijke zaken niet te vergeten. U kunt de agenda ook koppelen aan zorgorganisaties. Hierdoor kunt u als betrokkene ook het zorgdossier bekijken, weet u wanneer de thuishulp langskomt, kunt u de rapportage van de verpleging lezen of berichten uitwisselen met de zorgverlener.

Bezoekplanner Kom op bezoek (Komopbezoek.nl) – bij Komopbezoek kunt u gratis en eenvoudig een online bezoekkalender aanmaken waarmee familie en vrienden bezoek kunnen plannen. De bezoekkalenders kunnen eenvoudig gedeeld worden met familie en vrienden. Zij hoeven geen account aan te maken om een bezoek te plannen. Als beheerder nodigt u mensen uit om op bezoek te komen en zij plannen hun eigen bezoek in.

Handige links:

Er zijn diverse websites over en voor mantelzorgers. Daar kunt u veel informatie krijgen, maar ook praktische ondersteuning:

Vergoedingen:

Zie ook:

Dementie en ondersteuning:

https://www.dementie.nl/omgaan-met-dementie/hulp-en-ondersteuning-thuis/vervangende-zorg-respijtzorg/tijdelijke-opvang-respijtzorg-regelen
https://ledenvereniging.nl/zorg/mantelzorg/respijtzorg/als-mantelzorger-op

 

Youtube videos

Diverse video over respijtzorg
Over keukentafelgesprekken

 (foto: envato elements tvdwal)

 

Patiënten krijgen alle aandacht van de artsen en hun omgeving.
Maar hoe is het gesteld met de mantelzorger?

Helaas is het vaak niet bekend dat daar ook meer voor mogelijk is. En dat  het ook belangrijk is, om het vol te houden! Op deze pagina geven we aandacht aan de mogelijkheden  Voor extra informatie kan je de gemeente bellen of een afspraak maken met het wijk-buurt team.

Allereerst wat is een mantelzorger?

Mantelzorg is onbetaalde en vaak langdurige zorg voor zieke familieleden of vrienden. Dit kan verzorging zijn of hulp bij dagelijkse activiteiten. Verzorg je dus regelmatig een familielid, vriend of buurman met een ziekte of beperking? En kan die persoon kan daardoor (in sommige gevallen) thuis blijven wonen? Dan geeft u mantelzorg. Mantelzorg is meer dan alleen de alledaagse zorg voor elkaar. U bent mantelzorger als u iemand lange tijd – onbetaald veel zorg geeft. Deze zorg is meer dan u normaal gesproken van elkaar kunt verwachten. Dankzij uw zorg is minder of geen thuiszorg nodig.

Mantelzorger is meestal geen eigen keuze. 

Als bijvoorbeeld uw kind, partner of ouder ziek wordt, is het vaak logisch om de zorg te geven. Maar mantelzorg is niet verplicht

Steun voor de mantelzorger. Respijtzorg!

Mantelzorgers moeten de kans krijgen om op adem te komen. Een zorgverzekeraar of de gemeente kan dan vervangende zorg regelen. Dit heet: respijtzorg. De mantelzorger kan dan even op vakantie of een middag iets voor zichzelf doen. Mantelzorgen hou je langer vol als je er soms even tussenuit kan. Dankzij de mogelijkheid van een vervanger, krijgt een overbelaste mantelzorger de kans om op adem komen omdat iemand anders de zorgtaken tijdelijk overneemt. Dat kan variëren van tijdelijk logeren buitenshuis tot extra ondersteuning in de thuissituatie en alle varianten daar tussenin, als het maar een adempauze geeft aan de mantelzorger. Maar er zijn ook andere manieren, namelijk met beroepskrachten en vrijwilligers. Zo’n tijdelijke overname van zorg met als doel om u een adempauze te geven noemen we ‘respijtzorg’. Hoe u tijdelijke opvang regelt, is afhankelijk van de zorgwet waaronder degene voor wie u zorgt, valt.

Het kan ook gaan om opvang buitenshuis, zoals dagopvang, of een verblijf in een logeerhuis of zorghotel. Ook kan er iemand bij de zorgvrager thuiskomen, als deze graag in zijn vertrouwde omgeving blijft. De respijtzorg kan uitgevoerd worden door een beroepskracht of vrijwilliger. Het kan incidenteel zijn, bijvoorbeeld tijdens een vakantie, of structureel, bijvoorbeeld een dagdeel per week of een weekend per maand. Het kan ook gaan om een gezamenlijke vakantie van de mantelzorger en de zorgvrager waarbij de zorg wordt overgenomen door een zorgprofessional.

Wie draagt de kosten?

De invulling van (vergoedingen voor) respijtzorg kan verschillen per gemeente. Respijtzorg kan gratis zijn, bijvoorbeeld wanneer er vrijwilligers ingezet worden. Als er wel kosten aan verbonden zijn kun je die mogelijk vergoed krijgen vanuit:

  • De Wet Maatschappelijke ondersteuning: WMO Dit is mogelijk wanneer de zorgvrager zelf ondersteuning krijgt vanuit de WMO. In dat geval kun je respijtzorg aanvragen bij de gemeente. Hiervoor geldt een eigen bijdrage van maximaal €19,00  per 4 weken.
  • De Wet Langdurige Zorg: als de zorgvrager zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) krijgt via een persoonsgebonden budget (PGB), kan vanuit datzelfde budget. Het zorgkantoor moet voor de aangevraagde pgb-logeeropvang de zorgbeschrijving en het zorgcontract goedkeuren. zie ook Per saldo:  https://www.pgb.nl
  • De zorgverzekeraar van u of de hulpvrager: sommige zorgverzekeraars vergoeden vervangende zorg of een mantelzorgarrangement geheel of gedeeltelijk vanuit de aanvullende verzekering. Neem contact op met uw zorgverzekeraar voor de vergoedingen waar u recht op heeft.

Welke soorten van respijtzorg zijn er?

  1. Mantelzorg vanuit de Wet langdurige zorg:
  2. Mantelzorgvervanging bij ziekte valt bij de meeste verzekeraars onder een aanvullende polis. Een overzicht van de verzekeringen en de vergoedingen voor respijtzorg vindt u op de website van MantelzorgNL. MantelzorgNL heeft de Consumentenbond laten onderzoeken welke vergoedingen de verzekeraars bieden. Bekijk het vergoedingenoverzicht. Als u zorg inkoopt met uw persoonsgebonden budget (pgb) kan vanuit dit budget ook respijtzorg ingekocht worden voor maximaal 2 dagen per week. Het zorgkantoor keurt de aangevraagde respijtzorg goed.
  3. Gemeenten ondersteunen mantelzorgers bijvoorbeeld met (tijdelijke) overname van de zorg door een vrijwilliger of beroepskracht.

Mantelzorg vanuit de Wmo:

Als je taken als mantelzorger vooral bestaan uit hulp in huis en begeleiding, met andere woorden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), vraagt u bij de gemeente respijtzorg aan. De gemeente beoordeelt uw aanvraag. De Patiënt betaalt een eigen bijdrage die afhankelijk is van het inkomen en vermogen.

Inzet vrijwilligers:

Een andere mogelijkheid biedt de organisatie Handen-in-Huis. Deze vrijwilligersorganisatie richt zich op 24-uurs vervanging van de vaste mantelzorger. De periode van vervanging is minimaal 3 dagen (2 nachten). Voor een aanvraag bij Handen-in-huis hoeft u geen zorgindicatie te hebben. De organisatie bepaalt zelf of uw aanvraag te honoreren is vanuit het bestand van 170 vrijwilligers, of niet. De meeste aanvullende verzekeringen vergoeden deze respijtzorg: www.handeninhuis.nl of 030 – 659 09 70. Contact opnemen met vrijwilligersorganisaties in uw gemeente is ook aan te raden.

Logeeradressen en zorghotels:
Heeft de zorgvrager een indicatie, dan is een tijdelijk verblijf in een verzorgings- verpleeg- of logeerhuis een goede optie. Er zijn b.v.zorgboerderijen, logeerhuizen of vrijwilligerszorg

Het keukentafelgesprek?

Een keukentafelgesprek is een gesprek waarbij iemand van de gemeente – of iemand van een wijk of buurtteamteam – gaat bepalen of er hulp nodig hebt uit de Wet maatschappelijke ondersteuning. En of hier ook recht op is. Zij bepalen dus of u die hulp ook gaat krijgen. Tijdens dit gesprek vertelt je ook hoe je leven eruit ziet als mantelzorger en wat je  graag wilt bereiken met de hulpvraag. Ook andere mantelzorgers ( (bijvoorbeeld kind, partner) mag bij het gesprek aanwezig zijn en kan zijn/ haar behoeftes aangeven. Het gesprek vindt plaats bij je thuis of op een andere locatie.

Voorbereiding op keukentafelgesprek

Een keukentafelgesprek kan uiteindelijk leiden tot een prettige oplossing voor de zowel patiënt als de mantelzorger. Daarom is het belangrijk dat je tijdens het gesprek open en eerlijk bent over de mogelijkheden en beperkingen van de persoonlijke situatie. Bepaal voor jezelf waar u het gesprek zou willen voeren (dit hoeft niet per se thuis). Soms komt het niet tot een daadwerkelijk keukentafelgesprek, omdat de oplossing relatief makkelijk in te zetten is of als het gaat om kleine veranderingen. In dat geval neemt iemand telefonisch of schriftelijk contact met u op. In dit artikel gaan we er natuurlijk wel even vanuit dat er een keukentafelgesprek komt. Hoe bereidt u zich hierop voor, en wat kan uw mantelzorger doen om zich voor te breiden?

Voorbereiding voor jezelf

Je bevindt je misschien in een wat lastig parket. En er is hulp nodig van een mantelzorger die ook niet volledig in staat om die ondersteuning te bieden. Wellicht zijn er ook hulpmiddelen nodig, om bijvoorbeeld de dagelijkse handelingen in huis makkelijker te maken. De hulp waarover we het hebben, moet geregeld worden vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning. WMO Dat betekent dat u hierover in gesprek gaat met de gemeente. Als voorbereiding moet u daarvoor wat informatie en vragen op een rij zetten. Voorbeelden:

  • Hoe ziet de huidige situatie er nu uit?
  • Waar is hulp bij nodig in het dagelijkse leven?
  • Welke hulp is er al, of is mogelijk nog krijgen uit mijn sociale netwerk?
  • Is de hulp die er nu is goed voor de lange termijn of is dit slechts tijdelijk?
  • Kan de situatie verbeteren/verslechteren, en wat betekent dat dan precies?
  • Zijn er mogelijke oplossingen di ingezet kunnen worden of hulpmiddelen waarvan ik al weet dat ze nodig heb?
  • Heb ik vragen over hulp die vanuit de gemeente kan worden geboden?

Naarmate het gesprek vordert, zal je wellicht ook nog vragen of knelpunten bedenken. Probeer deze direct ter sprake te brengen, vraag desnoods de persoon die u meeneemt om u te helpen bij het stellen van uw vragen. Nog beter schrijf ze van te voren op!

Keuzevrijheid op het gebied van PGB

Uit het keukentafelgesprek kan naar voren komen dat er behoefte is aan maatwerkvoorzieningen. De patiënt heeft hierbij het recht om te motiveren waarom deze voor een persoonsgebonden budget zou willen kiezen. Sommige gemeenten proberen het pgb af te raden of te sturen richting zorg in natura, maar vergeet niet dat de patiënt er recht op heeft om dit te laten onderzoeken. Weet je van tevoren al, dat je een pgb wil aanvragen, zorg er dan voor dat je een heldere motivatie en eventueel aanvullende informatie beschikbaar hebt (welke hulp zou u inkopen, hoeveel kost dit, etc.)

Onafhankelijk cliëntondersteuner vragen, een goede zaak!

Als zorgvrager heeft u het recht om u te laten bijstaan door een onafhankelijk cliëntondersteuner. Hier zijn verder geen kosten aan verbonden. Deze ondersteuner biedt informatie en advies, maar kan bijvoorbeeld ook helpen bij het voorbereiden op het gesprek. Als je dat wenst, kan de cliëntondersteuner ook bij het gesprek aanwezig zijn. Voor veel mensen is het fijn om gebruik te maken van deze mogelijkheid, omdat de cliëntondersteuner over het algemeen goed op de hoogte is van de mogelijkheden en met ideeën kan komen die u misschien zelf over het hoofd had gezien.

Hoe kan de mantelzorger zich voorbereiden?

Ook voor de mantelzorger is het keukentafelgesprek erg belangrijk. Tijdens het gesprek krijgt de mantelzorger namelijk de kans om aan te geven waar voor hem/haar de knelpunten zitten. Lukt het b.v. niet om iedere dag te komen, maar bijvoorbeeld wel om de dag? Is er een traplift nodig, omdat het voor de mantelzorger zwaar is om u te helpen bij het traplopen? Wil de mantelzorger op vakantie, of wat vaker tijd doorbrengen met het gezin? Wil de mantelzorger meer kennis hebben van bepaalde zorgtaken, zodat ze makkelijker kunnen worden uitgevoerd? Dit zijn voorbeelden van onderwerpen die ter sprake kunnen komen tijdens het keukentafelgesprek. Daarom is het ook voor deze persoon verstandig om van tevoren alle vragen en zorgen die men heeft, op te schrijven.

Tip: bespreek ook de toekomst

Concentreer u tijdens het keukentafelgesprek niet alleen op de huidige situatie, maar vraag de medewerker van de gemeente ook naar wat er gebeurt als de situatie verandert. Wat als er in de toekomst toch nog méér zorg nodig is, of wat als de oplossingen niet geheel het juiste resultaat leveren? Spreek af welke contact- en/of controlemomenten er in de toekomst plaatsvinden, om de situatie voor iedereen optimaal te houden. Wilt u meer lezen over het keukentafelgesprek? Bekijk dan ook eens de website van Mezzo, een vereniging die de belangen behartigt van mantelzorgers en zorgvrijwilligers. Op de website wordt uitvoerig gesproken over de rol van mantelzorgers in het keukentafelgesprek.

Wat wil je, en wat is belangrijk?

Wat zou u graag zien na afloop van het keukentafelgesprek? Gebruik deze lijst om te bepalen wat voor u belangrijk is. Als u van te voren over al deze punten heeft nagedacht en eventueel uw antwoorden heeft genoteerd, dan kunt u bewuste antwoorden geven. U heeft hier al over na kunnen denken en hoeft dus niet op stel en sprong een beslissing te nemen.

Onderwerpen die aan bod komen.

Tijdens het keukentafelgesprek zal de nadruk liggen op twee punten.

  1. De gezondheid van de patient: Wat kan deze nog zelf?  En wat niet meer? Welke ziekten of beperkingen zijn er? Hoe zal het verloop van de ziekte zijn? Is er een prognose van een arts? Het is verstandig om deze punten op papier te zetten, en zo nodig medische documenten klaar te leggen. Zo kunt je niets vergeten.
  2. De sociale omgeving: zijn er mensen in de omgeving die kunnen helpen? Denk bijvoorbeeld aan kinderen die de patiënt kunnen verzorgen, maar ook aan een buurvrouw die kan helpen met de boodschappen. Denk van tevoren na of er mensen zijn in uw omgeving die je kunnen ondersteunen. Het is ook verstandig om alvast vooraf met hen te overleggen of zij bereid zijn om je te willen helpen zolang je hulp nodig hebt. Heb ook oog voor eventuele overbelasting van andere mantelzorgers die ondersteunen. Mantelzorgers kunnen ook tijdens het gesprek aankaarten wat zij nodig hebben. De gemeente kan mantelzorgers nergens toe verplichten en mag ook geen druk op hen leggen.

Wat is de reden van je hulpvraag?

Waarom vraagt u ondersteuning aan uit de WMO? Een reden kan bijvoorbeeld zijn omdat de patiënt langer zelfstandig wilt blijven wonen. Je kunt aangeven dat je verwacht langer zelfstandig te kunnen blijven wonen indien je ondersteuning krijgt die je nodig heeft. Denkt u hierbij bijvoorbeeld aan: ondersteuning bij het opbouwen van contacten, ondersteuning bij het doen van de thuisadministratie, ondersteuning bij de dagbesteding, ondersteuning bij de zorg door jezelf of familie

Je bent de mantelzorger voor een patiënt, waar heeft deze behoefte aan?

  • Verzorging?
    Denk hierbij bijvoorbeeld aan hulp bij het wassen en douchen, aankleden en naar het toilet gaan en hulp nodig bij het toedienen van medicijnen? Deze zorg biedt een verpleegkundige of verzorgende en wordt per 1 januari 2015 vergoed uit het basispakket van uw  zorgverzekering.  Wilt deze liever verzorgd worden door een mantelzorger? Zo ja, door wie? Staat diegene hier ook open voor?
  • Hulp in de huishouding
    kan de patiënt zelf niet meer uw bed verschonen en boodschappen doen, maar kookt u nog wel iedere avond zelf? Dan is het belangrijk om dit aan te geven tijdens het gesprek. Wat voor hulp wilt u het liefst? Kent u iemand die u kunt vragen boodschappen voor u te doen? U zou iemand kunnen vragen om boodschappen voor u te doen als u dit uit uw PGB kan betalen. Dit kan belangrijk zijn bij de keuze of u een huishoudelijke hulp van de gemeente wil of liever zelf een huishoudelijke hulp regelt en betaalt met een persoonsgebonden budget.
  • Sociale contacten
    Zijn er in uw omgeving weinig mensen met wie u een praatje kan maken of vindt je het contact met mensen om u heen niet voldoende zinvol? Geef dit dan aan tijdens het gesprek.
  • Ziektes en beperkingen
    Is er een ziekte of een beperking? Wat is het verloop van deze ziekte? Verwacht uw arts dat de situatie stabiel zal blijven of dat uw gezondheid snel achteruit zal gaan? Wat zal de invloed zijn op uw leven en dat van de naaste omgeving, bijvoorbeeld in het komende jaar?
  • Welke vorm van hulp
    Zou u van de gemeente het liefst hulp in natura ontvangen of zelf hulp willen inkopen? Bij hulp in natura (ZIN) regelt de gemeente dat de hulpverlener (bijvoorbeeld een huishoudelijke hulp bij u langs komt. Bij een persoonsgebonden budget (pgb) krijgt u een budget waarmee u zelf hulp kan inkopen. Hierbij moet u wel rekening houden met de administratie die u moet gaan bijhouden.
  • Wat valt onder uw zorgpolis?
    Ga na welke vormen van zorg u heeft of nodig heeft en of dit onder uw zorgpolis (basispakket en aanvullende verzekering valt). U kunt ook uw zorgverzekeraar bellen. De zorg aan uw lichaam van een verpleegkundige of verzorgende valt onder het basispakket van uw zorgpolis en het eigen risico is niet van toepassing. https://www.zorginstituutnederland.nl/Verzekerde+zorg/v/verpleging-in-de-wijk-zvw
  • Wat kunt u zelf opbrengen?
    Vanaf 1 januari 2019 zijn de hoogte van het inkomen en de hoeveelheid spaargeld voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) niet meer van belang. Ondersteuning vanuit de Wmo kost dan voor iedereen € 19.00 per vier weken.
    Lees hier vaste eigen bijdrage voor WMO

Het gesprek bijna is afgelopen, wat nu?

Het gesprek is bijna afgelopen. Eventuele onduidelijkheden heb je per mail of telefonisch aangekaart en zijn opgelost. Indien wenselijk, kan je vragen of een bepaalde periode (bijvoorbeeld een half jaar) weer een gesprek kan worden ingepland als de prognose daar aanleiding toe geeft.

Na het gesprek, vastleggen van de afspraken

De gemeente is verplicht een verslag van het gesprek te maken en dit aan jou of een vertegenwoordiger van je te sturen. Het gespreksverslag bestaat uit de afspraken die tijdens het gesprek gemaakt zijn.

  • Is het verslag begrijpelijk? Vraag om uitleg als je iets niet begrijpt.
  • Zijn de afspraken duidelijk en is helder wie wat gaat doen en op welke termijn?
  • Is het voor je duidelijk wat te doen als u het niet met het verslag eens bent?

Niet eens met het besluit?

Als je het niet eens bent met de uitkomst van het keukentafelgesprek, Dan kun je binnen zes weken bezwaar maken bij de gemeente. Kijk op de site van uw gemeente hoe de bezwaarprocedure in zijn werk gaat. Of kijk op https://www.bezwaardesk.nl/bezwaar-gemeente/wmo

Aanvragen van een maatwerkvoorziening

In het gesprek kan de gemeente aangeven dat je mogelijk in aanmerking komt voor een maatwerkvoorziening. Ga na of dit ook in het verslag van het gesprek staat. Je kunt daarna een maatwerkvoorziening aanvragen met een apart formulier van de gemeente. Als u een negatieve beslissing op uw aanvraag voor een maatwerkvoorziening van de gemeente ontvangt, kunt je een bezwaarschrift indienen. In de beschikking van de gemeente staat hoe je dit kunt doen, maar u kunt natuurlijk altijd uw gemeente vragen hoe u een bezwaarschrift kunt indienen. Of kijk op https://www.bezwaardesk.nl/bezwaar-gemeente/wmo 

Apps en handige websites:

Apps en handige websites voor mantelzorgers:

Huppla (Huppla.nl) – Huppla maakt inzichtelijk wat vrienden en kennissen voor hulp kunnen bieden. Op Huppla kunt u een account aanmaken en eenvoudig vrienden en bekenden uitnodigen. Huppla vraagt hen wat ze willen doen en u krijgt dat in een helder overzicht wat hulp inschakelen een stuk makkelijker maakt. Huppla is een initiatief van WeHelpen.

Fello (Fello.com) – Fello is een familieplanner voor zorg. Het is een gedeelde agenda, die het makkelijker maakt om samen voor een familielid te zorgen. Met deze agenda bent u op de hoogte van wie wat doet en wanneer. Ook ziet u wat nog ingevuld moet worden in de agenda. U kunt ook met elkaar chatten, bijvoorbeeld over details van een afspraak of uitslagen van een onderzoek. Bij een nieuwe afspraak of een nieuw chatbericht krijgt iedereen een seintje.

Nettie (Nettie.nu) – app om onderling zaken te regelen. Dit kan zorg zijn, maar ook bijvoorbeeld het jaarlijkse familieweekend. U maakt een groep aan met een thema (net als WhatsApp) en nodigt de anderen uit. U maakt een regel aan in de agenda en klikt ‘regel ik’, ‘moet iemand regelen’ of ‘hoeft niemand te regelen’, omdat er bijvoorbeeld alleen iets besproken hoeft te worden. Zo stemt u onderling de actiepunten af.

PlenoFamilie – PlenoFamilie is een gedeeld plannerprogramma voor drukke gezinnen. Het heeft een gedeelde agenda en takenlijst waardoor u taken aan een of meerdere mensen kunt toewijzen. Ook heeft het een handig notificatiesysteem voor de taken en activiteiten van uzelf en andere gezinsleden. Het werkt zowel online als offline en u kunt de taken van anderen verbergen.
U kunt de app alleen gratis downloaden via de Google Play Store (voor Android-apparaten).

ShareCare (Zorgsite.nl) – met de website of app kunt u gratis een zorggroep aanmaken. Vervolgens kunt u samen plannen en communiceren. Ook kunt u een groep maken, veilig chatten en een agenda delen. ShareCare Premium (betaald) biedt meer mogelijkheden voor een grotere groep of intensieve zorg.

Carenzorgt (Carenzorgt.nl) – via de website carenzorgt.nl kan er een zorgagenda worden geopend. U nodigt anderen uit voor uw zorgpagina om samen in één vertrouwde omgeving informatie te delen. U gebruikt de kalender om samen de zorg te organiseren of te zien wie er langs komt. U kunt berichten schrijven om te laten weten hoe het gaat en notities bijhouden om belangrijke zaken niet te vergeten. U kunt de agenda ook koppelen aan zorgorganisaties. Hierdoor kunt u als betrokkene ook het zorgdossier bekijken, weet u wanneer de thuishulp langskomt, kunt u de rapportage van de verpleging lezen of berichten uitwisselen met de zorgverlener.

Bezoekplanner Kom op bezoek (Komopbezoek.nl) – bij Komopbezoek kunt u gratis en eenvoudig een online bezoekkalender aanmaken waarmee familie en vrienden bezoek kunnen plannen. De bezoekkalenders kunnen eenvoudig gedeeld worden met familie en vrienden. Zij hoeven geen account aan te maken om een bezoek te plannen. Als beheerder nodigt u mensen uit om op bezoek te komen en zij plannen hun eigen bezoek in.

Handige links:

Er zijn diverse websites over en voor mantelzorgers. Daar kunt u veel informatie krijgen, maar ook praktische ondersteuning:

Vergoedingen:

Zie ook:

Youtube videos

https://www.youtube.com/results?search_query=respijtzorg

Keukentafelgesprekken